സ്വ​ന​പേ​ട​കം തു​റ​ന്നി​ട്ട ക​ര​ച്ചി​ൽ!

വെ​ള്ളി​യാ​ഴ്ച കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റി​ന്‍റെ ജ​ന്മ​ദി​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ന്നു ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ വ​യ​സ് 94. റ​ഫി​യു​ടെ ഓ​ർ​മ​ദി​നം ക​ഴി​ഞ്ഞ് നാ​ലു​നാ​ൾ. കേ​ട്ടാ​ലും പ​റ​ഞ്ഞാ​ലും തീ​രാ​ത്ത അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ സ​മ്മാ​നി​ച്ച ര​ണ്ടു മ​ഹാ​ഗാ​യ​ക​ർ. കി​ഷോ​റി​ന്‍റെ കി​റു​ക്കു​ക​ളും ത​മാ​ശ​ക​ളും പാ​ട്ടി​നോ​ടു​ള്ള സ​മ​ർ​പ്പ​ണ​വും എ​ക്കാ​ല​വും ഓ​ർ​മി​ക്ക​പ്പെ​ടും. വീ​ടി​നു മു​ന്നി​ൽ "കി​ഷോ​റു​ണ്ട്, സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ക' എ​ന്നെ​ഴു​തി​വ​ച്ച അ​ദ്ദേ​ഹം കാ​ണി​ക്കാ​റു​ള്ള സ്വ​ഭാ​വ വൈ​ചി​ത്ര്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു പി​ന്നി​ൽ ഒ​ളി​ഞ്ഞും തെ​ളി​ഞ്ഞു​മി​രു​ന്ന​ത് പാ​ട്ടി​ന്‍റെ സൗ​ന്ദ​ര്യ​മ​ല്ലാ​തെ​ന്ത്‍?

അ​ടു​ത്ത​നി​മി​ഷം എ​ന്തു​ചെ​യ്യു​മെ​ന്ന് ഒ​രു പി​ടി​യും​ത​രാ​ത്ത​യാ​ൾ. അ​ണ്‍​പ്രെ​ഡി​ക്ട​ബി​ൾ എ​ന്ന വാ​ക്കി​ന്‍റെ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണം. പാ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് ക​ര​യി​ക്കു​ക​യും ചി​രി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചി​ന്തി​പ്പി​ക്കു​ക​യും നി​സം​ഗ​നാ​ക്കു​ക​യും പ്ര​ണ​യ​ത്തി​ലാ​ഴ്ത്തു​ക​യും ചെ​യ്ത അ​യാ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഇ​ങ്ങ​നെ പ​റ​യാം- പാ​ട്ടു​കാ​രു​ണ്ട്., കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റും!

ഇ​ന്ത്യ​ൻ സി​നി​മാ സം​ഗീ​ത​ത്തി​ന്‍റെ മു​ദ്ര​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​യി നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന കി​ഷോ​ർ കു​മാ​ർ ശാ​സ്ത്രീ​യ​മാ​യി സം​ഗീ​തം പ​ഠി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന​ത് ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​നു​മ​റി​യാം. എ​ന്നാ​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പാ​ട്ടു​കേ​ട്ടാ​ൽ തോ​ന്നു​ക വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളോ​ളം പ​രി​ശീ​ലി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്നാ​വും. സ്കൂ​ൾ പ​ഠ​ന​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ലും ഇ​തു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു സ്ഥി​തി. സ്കൂ​ൾ അ​ധ്യാ​പ​ക​രു​ടെ​യെ​ല്ലാം ക​ണ്ണി​ലു​ണ്ണി.

എ​ല്ലാ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും മു​ൻ​പ​ന്തി​യി​ലു​ണ്ടാ​കും അ​ന്ന​ത്തെ അ​ഭാ​സ് കു​മാ​ർ ഗാം​ഗു​ലി- പ​ഠ​ന​ത്തി​ൽ ഒ​ഴി​കെ. വീ​ട്ടി​ലെ സ്വ​ന്തം മു​റി​യി​ൽ ഒ​ട്ടു​മി​ക്ക സം​ഗീ​തോ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ​ക്കു സ്ഥ​ല​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു​താ​നും!

ഒ​രു​പ​ക്ഷേ സം​ഗീ​തം പ​ഠി​ക്കാ​ത്ത​തു​ത​ന്നെ​യാ​വും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ആ​ലാ​പ​ന​ത്തി​ന് അ​വി​ശ്വ​സ​നീ​യ​മാ​യ അ​ന​ന്യ​ത ന​ൽ​കി​യ​ത്. തു​ട​ക്ക​കാ​ല​ത്ത് അ​ന്ന​ത്തെ പ്ര​മു​ഖ സം​ഗീ​ത​സം​വി​ധാ​യ​ക​ർ കാ​ര്യ​മാ​യി ശ്ര​ദ്ധി​ക്കാ​ഞ്ഞി​ട്ടും കി​ഷോ​റി​ന്‍റെ സ്വ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ഒ​രു മൂ​ള​ലി​നു​പോ​ലും ആ​രാ​ധ​ക​ർ കാ​ത്തി​രു​ന്ന സ​മ​യം വ​ന്നു.

മു​റി​വും ക​ര​ച്ചി​ലും

ബാ​ല്യ​ത്തി​ൽ തീ​ർ​ത്തും പ​രു​ക്ക​നാ​യ സ്വ​ര​മാ​യി​രു​ന്ന​ത്രേ കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റി​ന്. കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ മൊ​ത്തം മാ​റ്റി​മ​റി​ച്ച​ത് അ​ക്കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യ ഒ​രു മു​റി​വാ​ണെ​ന്ന് മൂ​ത്ത സ​ഹോ​ദ​ര​നും വി​ഖ്യാ​ത ന​ട​നു​മാ​യ അ​ശോ​ക് കു​മാ​ർ ഒ​ര​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ൽ പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്- പ​കു​തി കാ​ര്യ​മാ​യും പ​കു​തി ത​മാ​ശ​യാ​യും.

കി​ഷോ​റി​ന്‍റെ കാ​ലി​ൽ ഒ​രു മു​റി​വു പ​റ്റി. വേ​ദ​ന​സം​ഹാ​രി​ക​ളോ കു​ത്തി​വ​യ്പ്പെ​ടു​ത്ത് ത​രി​പ്പി​ക്ക​ലോ ഇ​ല്ലാ​ത്ത കാ​ല​മാ​ണ്. വേ​ദ​ന സ​ഹി​ക്കാ​ൻ​വ​യ്യാ​തെ കി​ഷോ​ർ ഒ​റ്റ​യി​രി​പ്പി​നു മ​ണി​ക്കൂ​റു​ക​ളോ​ളം നി​ല​വി​ളി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്ന​ത്രേ. തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യ ക​ര​ച്ചി​ൽ​കൊ​ണ്ട് ഒ​രു ഗു​ണ​മു​ണ്ടാ​യി- അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ സ്വ​ന​പേ​ട​കം തെ​ളി​ഞ്ഞു, സു​ന്ദ​ര​മാ​യ ശ​ബ്ദ​മു​ണ്ടാ​യി.

ഈ ​ക​ര​ച്ചി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം പാ​ട്ടി​ലും ജീ​വി​ത​ത്തി​ലും ത​മാ​ശ​ക​ൾ നി​റ​യ്ക്കാ​ൻ ഉ​പ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഒ​പ്പം ഗൗ​ര​വ​വും നി​റ​ച്ചു. പി​ൽ​ക്കാ​ല​ത്ത് പാ​ട്ടു​ക​ൾ​ക്ക് പ​റ​ഞ്ഞ പ്ര​തി​ഫ​ലം പ​റ​ഞ്ഞ സ​മ​യ​ത്തു കി​ട്ടാ​താ​കു​ന്പോ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹം കൂ​ടു​ത​ൽ കി​റു​ക്കു കാ​ട്ടും. പ്ര​തി​ഫ​ലം മു​ൻ​കൂ​ർ വാ​ങ്ങു​ക​യെ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു പൊ​തു​വേ​യു​ള്ള രീ​തി. ഒ​രി​ക്ക​ൽ ബാ​ക്കി​യു​ള്ള പ​ണം ന​ൽ​കാ​തി​രു​ന്ന നി​ർ​മാ​താ​വ് ആ​ർ.​സി. ത​ൽ​വാ​റി​ന്‍റെ വീ​ട്ടു​പ​ടി​ക്ക​ൽ ദി​വ​സ​വും രാ​വി​ലെ കി​ഷോ​ർ കു​മാ​ർ എ​ത്തു​മാ​യി​രു​ന്ന​ത്രേ.

ഹേ ​ത​ൽ​വാ​ർ, ദേ ​ദേ മേ​രേ ആ​ഠ് ഹ​സാ​ർ (ത​ൽ​വാ​റേ, എ​ന്‍റെ എ​ണ്ണാ​യി​രം താ) ​എ​ന്ന പ​ല്ല​വി​യാ​ണ് ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ക. കാ​ശു കി​ട്ടു​ന്ന​തു​വ​രെ ഈ ​പ​രി​പാ​ടി തു​ട​ർ​ന്നു. സി​നി​മ​ക​ളി​ൽ അ​ഭി​ന​യി​ക്കു​ന്പോ​ൾ പ​ണം മു​ഴു​വ​ൻ കി​ട്ടി​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ പ​കു​തി മേ​ക്ക​പ്പി​ട്ടു സെ​റ്റു​ക​ളി​ൽ എ​ത്താ​നും മ​ടി​ച്ചി​ല്ല.

ഇ​ത്ത​ര​ത്തി​ൽ സ്വ​ന്തം നി​യ​മ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​വ​യ്ക്കു​ക മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഏ​തു ക​ലാ​കാ​ര​നും അ​ർ​ഹ​ത​പ്പെ​ട്ട പ്ര​തി​ഫ​ലം കി​ട്ട​ണ​മെ​ന്ന് വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ക​യും അ​തി​നാ​യി ശ​ബ്ദ​മു​യ​ർ​ത്തു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഒ​രു​കാ​ല​ത്ത് മു​ഹ​മ്മ​ദ് റ​ഫി​യേ​ക്കാ​ൾ ജ​ന​പ്രി​യ​നാ​യ ഗാ​യ​ക​നാ​യി കി​ഷോ​ർ കു​മാ​ർ ഉ​യ​ർ​ന്നു. റ​ഫി​യോ​ടൊ​പ്പം പാ​ടു​ന്ന യു​ഗ്മ​ഗാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ത​ന്നേ​ക്കാ​ൾ കൂ​ടു​ത​ൽ പ്ര​തി​ഫ​ലം റ​ഫി​ക്കാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നു നി​ർ​മാ​താ​ക്ക​ളോ​ടു നി​ർ​ബ​ന്ധം പി​ടി​ക്കാ​റു​മു​ണ്ട​ത്രേ കി​ഷോ​ർ കു​മാ​ർ.

പ​ഞ്ചം, കി​ഷോ​ർ

എ​ഴു​പ​തു​ക​ളു​ടെ ഹി​ന്ദി ച​ല​ച്ചി​ത്ര​ഗാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​രു കൂ​ട്ടു​കെ​ട്ടി​ന്‍റെ വി​ജ​യം പ​തി​വാ​യി​രു​ന്നു. ആ​ർ.​ഡി. ബ​ർ​മ​ൻ, ആ​ന​ന്ദ് ബ​ക്ഷി, കി​ഷോ​ർ കു​മാ​ർ, രാ​ജേ​ഷ് ഖ​ന്ന എ​ന്നി​വ​രാ​യി​രു​ന്നു ആ ​സം​ഘം. രാ​ജേ​ഷ് ഖ​ന്ന​യു​ടെ മു​ഖം, കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റി​ന്‍റെ സ്വ​രം. പ്യാ​ർ ദി​വാ​നാ ഹോ​താ ഹേ, ​യേ ശാം ​മ​സ്താ​നീ, യേ ​ജോ മൊ​ഹ​ബ്ബ​ത് ഹേ ​തു​ട​ങ്ങി​യ പാ​ട്ടു​ക​ൾ സ്ക്രീ​നി​ൽ കാ​ണു​ന്ന​ത് സ​ങ്ക​ൽ​പ്പി​ക്കു​ക. അ​തു രാ​ജേ​ഷ് ഖ​ന്ന​യ​ല്ല പാ​ടു​ന്ന​തെ​ന്ന് ചി​ന്തി​ക്കാ​ൻ പോ​ലും മ​റ​ന്നു​പോ​കും.

ആ​രാ​ധ​ന, ക​ട്ടീ പ​തം​ഗ് എ​ന്നീ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലെ പാ​ട്ടു​ക​ൾ ഹി​ന്ദി​യി​ൽ സൃ​ഷ്ടി​ച്ച ത​രം​ഗം ഇ​ന്നും അ​ല​യ​ടി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. എ​ല്ലാ വി​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും എ​ല്ലാ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മു​ള്ള സ്വ​ര​മാ​യി കി​ഷോ​ർ​ദാ​യു​ടേ​ത്.

ഭാ​ഷ​ക​ൾ, ഭാ​വ​ങ്ങ​ൾ

ഹി​ന്ദി​ക്കു പു​റ​മേ ബം​ഗാ​ളി, ഉ​റു​ദു, മ​റാ​ത്തി, ഒ​റി​യ, ക​ന്ന​ഡ തു​ട​ങ്ങി ഒ​ട്ടു​മി​ക്ക ഭാ​ഷ​ക​ളി​ലും കി​ഷോ​റി​ന്‍റെ പാ​ട്ടു​ക​ളു​ണ്ട്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ക​ഴി​വു തു​ട​ക്ക​ത്തി​ലേ തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ​വ​രി​ൽ ഒ​രാ​ൾ സ​ലി​ൽ ചൗ​ധ​രി​യാ​ണ്. ഛോട്ടാ ​സാ ഘ​ർ ഹോ​ഗാ (നൗ​ക​രി- 1954) എ​ന്ന ആ​ദ്യ​ത്തെ ഹി​റ്റു​ക​ളി​ലൊ​ന്ന് സ​ലി​ൽ​ദാ ന​ൽ​കി​യ​താ​ണ്.

സാ​ക്ഷാ​ൽ സ​ത്യ​ജി​ത് റേ ​ത​ന്‍റെ ചി​ത്ര​മാ​യ ചാ​രു​ല​ത​യ്ക്കു​വേ​ണ്ടി ര​ബീ​ന്ദ്ര​സം​ഗീ​തം ആ​ല​പി​ക്കാ​ൻ കി​ഷോ​ർ കു​മാ​റി​നെ ക്ഷ​ണി​ച്ചു. ഇ​തി​നെ വി​മ​ർ​ശി​ക്കാ​ൻ ഒ​ട്ടേ​റെ​പ്പേ​ർ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും റേ ​ത​ന്‍റെ തീ​രു​മാ​നം മാ​റ്റി​യി​ല്ല. ഹൃ​ദ​യം​നി​റ​ഞ്ഞ സ​ന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് കി​ഷോ​ർ ആ ​ക്ഷ​ണം സ്വീ​ക​രി​ച്ച​ത്.

ആ​മി ചീ​നി ഗോ ​ചീ​നി തൊ​മാ​രേ എ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന വ​രി​ക​ൾ യാ​തൊ​രു പ്ര​തി​ഫ​ല​വും വാ​ങ്ങാ​തെ​യാ​ണ് കി​ഷോ​ർ ആ​ല​പി​ച്ച​ത്. പ​ണ​ത്തി​ന്‍റെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഒ​രു വി​ട്ടു​വീ​ഴ്ച​യും ചെ​യ്യാ​ത്ത​യാ​ളാ​യി​രു​ന്നെ​ന്ന് ഓ​ർ​ക്ക​ണം. റെ​ക്കോ​ർ​ഡിം​ഗ് കൊ​ൽ​ക്ക​ത്ത വേ​ണ്ടെ​ന്നു​വ​ച്ച് ബോം​ബെ​യി​ലാ​ണ് നി​ർ​വ​ഹി​ച്ച​ത്. 1984ൽ ​റേ​യു​ടെ മ​റ്റൊ​രു ചി​ത്ര​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യും കി​ഷോ​ർ കു​മാ​ർ പ്ര​തി​ഫ​ല​മി​ല്ലാ​തെ ശ​ബ്ദം​ന​ൽ​കി.

മ​ല​യാ​ളം പാ​ട്ട്

മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ​ക്ക് എ​ക്കാ​ല​വും പ്രി​യ​ങ്ക​ര​മാ​യ സ്വ​ര​മാ​യി​ട്ടും കി​ഷോ​റി​ന്‍റെ ശ​ബ്ദ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒ​രു മ​ല​യാ​ളം പാ​ട്ടേ​യു​ള്ളൂ. 1975ൽ ​പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യ അ​യോ​ദ്ധ്യ എ​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു ആ ​പാ​ട്ട്. എ​ബി​സി​ഡി ചേ​ട്ട​ൻ കേ​ഡി, അ​നി​യ​നു പേ​ടി എ​ന്നു​തു​ട​ങ്ങു​ന്ന പാ​ട്ടെ​ഴു​തി​യ​ത് പി. ​ഭാ​സ്ക​ര​നും ഈ​ണ​മി​ട്ട​ത് ദേ​വ​രാ​ജ​ൻ മാ​സ്റ്റ​റു​മാ​ണ്. ത​ന്‍റെ സ്വ​ത​സി​ദ്ധ​മാ​യ ശൈ​ലി​യി​ൽ കി​ഷോ​ർ കു​മാ​ർ മ​ല​യാ​ളം ഭം​ഗി​യാ​യി ആ​ല​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. രാ​ജേ​ഷ് ഖ​ന്ന​യ്ക്ക് എ​ന്ന​പോ​ലെ മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ന്‍റെ സ്വ​ന്തം പ്രേം ​ന​സീ​റി​നും സു​ന്ദ​ര​മാ​യി ഇ​ണ​ങ്ങി ആ ​സ്വ​രം.

ഹ​രി​പ്ര​സാ​ദ്‌