ഉ​ദ്ധംസിം​ഗ് ധീ​ര​നാ​യ പോ​രാ​ളി

1919 ഏ​പ്രി​ൽ 13 ലെ ​ബൈ​ശാ​ഖി ദി​നം. സ​മ​യം ഉ​ച്ച​യ്ക്ക് 12.30. പ​ഞ്ചാ​ബി​ലെ അ​മൃ​സ്ത​റി​ൽ സു​വ​ർ​ണ​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​നുസ​മീ​പം ജാ​ലി​യ​ൻ വാ​ലാ​ബാ​ഗ് മൈ​താ​നി​യി​ൽ ഇ​രു​പ​തി​നാ​യി​ര​ത്തോ​ളം പേ​ർ പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത യോ​ഗം. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര​സേ​നാ​നി​ക​ളെ വാ​റ​ണ്ടി​ല്ലാ​തെ അ​റ​സ്റ്റ് ചെ​യ​ത് ജ​യി​ലി​ൽ അ​ട​യ്ക്കാ​നു​ള്ള റൗ​ള​ത് ആ​ക്ടി​നെ​തി​രേയു​ള്ള വ​ൻ​പ്ര​തി​ഷേ​ധ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​വി​ടെ.

യോ​ഗ​സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്ക് ഇ​ടു​ങ്ങി​യ ഒ​രു പ്ര​വേ​ശ​ന കാ​വാ​ടം മാ​ത്രം. മൈ​താ​ന​ത്തി​ന്‍റെ ക​വാ​ട​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ ബി​ട്ടീ​ഷ് സൈ​നി​ക ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ൻ റെ​ജി​നാ​ൾ​ഡ് എ​ഡ്വേ​ർ​ഡ് ഹാ​രി ഡ്വ​യ​ർ ത​ന്‍റെ പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​രോ​ട് ജ​ന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നു നേ​രേ വെ​ടി​വെ​യ്ക്കാ​ൻ ഉ​ത്ത​ര​വി​ട്ടു. നി​മി​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ സൈ​ന്യം 1650 റൗ​ണ്ട് വെ​ടി ഉ​തി​ർ​ത്തു. മൈ​താ​ന​ത്തി​നു ചു​റ്റി​നും ഉ​യ​ർ​ന്ന കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ൾ. വ​ല​തുവ​ശ​ത്ത് ആ​ഴ​മു​ള്ള വ​ലി​യ കി​ണ​ർ. പ്രാ​ണ​ര​ക്ഷാ​ർ​ഥം ത​ല​ങ്ങും വി​ല​ങ്ങും നി​ല​വി​ളി​ച്ചോ​ടി​യ നൂ​റു ക​ണ​ക്കി​നു മ​നു​ഷ്യ​ർ വെ​ടി​യേ​റ്റു പി​ട​ഞ്ഞു​മ​രി​ച്ചു​വീ​ണു. കു​റെ​യ​ധി​കം പേ​ർ കി​ണ​റ്റി​ൽ വീ​ണും മ​രി​ച്ചു.

ചോ​ര​യി​ൽ കു​തി​ർ​ന്ന മൃ​ത​ശ​രീ​ര​ങ്ങ​ൾ നീ​ക്കം ചെ​യ്യാ​നും പ​രി​ക്കേ​റ്റ​വ​രെ ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ലാ​ക്കാ​നും 19 കാ​ര​നാ​യ ഒ​രു സി​ക്ക് യു​വാ​വ് അ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പ​ട്യാ​ല​യ്ക്ക​ടു​ത്തു സം​ഗ്രൂ​ർ ജി​ല്ല​യി​ലെ സു​നാ​മി​ൽ നി​ന്നു​ള്ള അ​നാ​ഥ​ൻ. പേ​ര് ഉ​ദ്ധം സിം​ഗ്. സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കാ​നെ​ത്തി​യ​വ​ർ​ക്ക് കു​ടി​വെ​ള്ളം വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്യാ​ൻ അ​നാ​ഥാ​ല​യ​ത്തി​ൽ നി​ന്നെ​ത്തി​യ​താ​യി​രു​ന്നു ഉ​ദ്ധം സിം​ഗും കൂ​ട്ടു​കാ​രും.

ജാ​ലി​യ​ൻ​വാ​ലാ ബാ​ഗ് കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല ന​ട​ക്കു​ന്പോ​ൾ ഇ​ന്ന​ത്തെ പാ​ക്കി​സ്ഥാ​ൻ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന അ​ഭി​ഭ​ക്ത പ​ഞ്ചാ​ബി​ന്‍റെ ഗ​വ​ർ​ണ​റാ​യി​രു​ന്നു മൈ​ക്ക​ൽ ഒ ​ഡ്വ​യ​ർ. ഇ​ദ്ദേ​ഹ​മാ​ണ് ജ​ന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നു നേ​രേ വെ​ടി​യു​തി​ർ​ക്കാ​ൻ പ​ട്ടാ​ള​മേ​ധാ​വി​യോ​ട് ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത്.

ലോ​ക​ത്തെ ന​ടു​ക്കി​യ കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​യ്ക്ക് 21 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ശേ​ഷം 1940 ൽ ​ല​ണ്ട​നി​ലെ കാ​സ്റ്റ​ണ്‍ ഹാ​ളി​ൽ കി​ഴ​ക്ക​ൻ ഏഷ്യ​ക്കാ​രു​ടെ യോ​ഗ​ത്തി​ൽ പ്ര​സം​ഗി​ച്ചു മ​ട​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന മൈ​ക്ക​ൽ ഒ ​ഡ്വ​യ​റി​നെ വേ​ദി​യു​ടെ മു​ൻ നി​ര​യി​ൽ കാ​ത്തി​രു​ന്ന ഉ​ദ്ധം സിം​ഗ് വെ​ടി​വ​ച്ചു കൊ​ന്നു.

ന്ധ​ചെ​യ്ത​തി​നെ​യോ​ർ​ത്ത് എ​നി​ക്ക് ഖേ​ദ​മി​ല്ല, ആ ​കു​റ്റ​ത്തി​ന് തൂ​ക്കി​ലേ​റ്റ​പ്പെ​ട്ടാ​ലും ഞാ​ൻ അ​ഭി​മാ​നി​ക്കും. ജ·​നാ​ടി​ന്‍റെ വി​മോ​ച​ന​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി സ്വ​ന്തം ജീ​വ​ൻ ഞാ​ൻ സ​ന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ സ​മ​ർ​പ്പി​ക്കു​ന്നു. ഞാ​ൻ ക​ട​ന്നു​പോ​യാ​ൽ എ​നി​ക്കു​പ​ക​രം ആ​യി​രം യു​വാ​ക്ക​ൾ മു​ന്നോ​ട്ടു​വ​രും.’’ 1940ൽ ​ല​ണ്ട​നി​ലെ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ക്രി​മി​ന​ൽ കോ​ട​തി​യി​ൽ ജ​സ്റ്റീ​സ് അ​റ്റ്ക്കി​ൻ​സ്റ്റ​ൻ മു​ന്പാ​കെ ഉ​ദ്ധം സിം​ഗ് മൊ​ഴി ഇ​ങ്ങ​നെ കൊ​ടു​ത്തു. ഉ​ദ്ധം സിം​ഗി​നു​വേ​ണ്ടി വാ​ദി​ച്ച ബാ​രി​സ്റ്റ​ർ​മാ​രാ​യ വി.​കെ. കൃ​ഷ്ണ​മേ​നോ​നും ജോ​ണ്‍ ഹ​ച്ചി​ൻ​സ​ണും ഈ ​വാ​ക്കു​ക​ൾ​ക്ക് സാ​ക്ഷി​ക​ളാ​യി.

’​ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ര​നാ​യ ന്യാ​യാ​ധി​പ​നു മു​ന്നി​ലാ​ണ് ഞാ​ൻ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്ന് അ​റി​യാം. ല​ഭി​ക്കാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന വി​ധി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും വ്യ​ക്ത​മാ​യ ബോ​ധ്യ​മു​ണ്ട്. താ​ങ്ക​ളു​ടെ നാ​ട്ടു​കാ​രോ​ട് എ​നി​ക്ക് വെ​റു​പ്പി​ല്ല. നി​ര​വ​ധി ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ എ​നി​ക്ക് സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാ​യു​ണ്ട്, പ​ക്ഷെ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രോ​ട് ചെ​യ്ത​ത് നി​ങ്ങ​ൾ അ​റി​യ​ണം. അ​ടി​മ​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ അ​വ​ർ അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന വേ​ദ​ന. പ​ട്ടി​ണി​യും രോ​ഗ​ങ്ങ​ളും കാ​ര​ണം അ​വ​ർ പു​ഴു​ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ ച​ത്തു​വീ​ഴു​ന്ന​ത് നി​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​റി​യു​മോ.

ഇ​നി​യും വാ​ക്കു​ക​ൾ തു​ട​രേ​ണ്ട​തി​ല്ലെ​ന്ന് ജ​സ്റ്റീ​സ് അ​റ്റ്കി​ൻ​സ്റ്റ​ൻ ആം​ഗ്യം കാ​ട്ടി​യ​പ്പോ​ഴും ഉ​ദ്ധം തു​ട​ർ​ന്നു, ’ എ​നി​ക്ക് പ​റ​യാ​നു​ള്ള​ത് നി​ങ്ങ​ൾ കേ​ൾ​ക്ക​ണം, ഞാ​ന​ല്ലാ​തെ മ​റ്റാ​രും നി​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് മു​ന്നി​ൽ ഇ​തു​പ​റ​യാ​ൻ വ​രി​ല്ല.’’ പ​റ​യാ​നു​ള്ള​തെ​ല്ലാം വീ​റോ​ടെ ആ ​ധീ​ര​ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി വി​ളി​ച്ചുപ​റ​ഞ്ഞ​ശേ​ഷം ത​ന്‍റെ ഇ​രി​പ്പി​ട​ത്തി​ലേ​ക്ക് പോ​യി എ​ന്നാ​ണ് ബ്രീ​ട്ടീ​ഷ് ആ​ർ​ക്കൈ​വ്സി​ലു​ള്ള ഉ​ദ്ധം സിം​ഗി​ന്‍റെ വി​ചാ​ര​ണ​ക്കു​റി​പ്പു​ക​ളി​ൽ പ​റ​യു​ത്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ ഡ​യ​റി​യും ഒ​രു ക​ത്തി​യും പ​ഞ്ചാ​ബി​ലെ ഒ​രു പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ര​നോ​ട് വാ​ങ്ങി സ ൂ​ക്ഷി​ച്ച ആ​റു തി​ര​ക​ൾ നി​റ​യ്ക്കാ​വു​ന്ന റി​വോ​ൾ​വ​റും ല​ണ്ട​നി​ലെ ബ്ലാ​ക്ക് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ ഇ​പ്പോ​ഴും സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

1940 ജൂ​ലൈ 31ന് ​ബ്രി​ട്ട​ണി​ലെ പെ​ന്‍റോ​ണ്‍​വി​ല്ല ജ​യി​ലി​ൽ ഉ​ദ്ധം സിം​ഗി​നെ തൂ​ക്കി​ലേ​റ്റി. 1974ൽ ​പ​ഞ്ചാ​ബ് നി​യ​മ​സ​ഭാം​ഗ​മാ​യി​

രു​ന്ന സ​ന്ധു സിംഗ് തി​ണ്ടി​ന്‍റെ അ​ഭ്യ​ർ​ത്ഥ​ന പ്ര​കാ​രം ഉ​ദ്ധം സിം​ഗി​ന്‍റെ കു​ഴി​മാ​ടം തു​റ​ന്ന് അ​സ്ഥി​ക​ൾ അ​ട​ങ്ങി​യ ശ​വ​പേ​ട​കം ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തി​ച്ച് ജ​ൻ​മ​നാ​ടാ​യ സം​ഗ്രൂ​രി​ലെ സു​നാം ഗ്രാ​മ​ത്തി​ൽ സം​സ്ക​രി​ച്ചു. ഭ​സ്മം സ​ത്ല​ജ് ന​ദി​യി​ൽ ഒ​ഴു​ക്കി. കു​റ​ച്ച് ഭ​സ്മം ജാ​ലി​യ​ൻ​വാ​ലാ​ബാ​ഗി​ലെ അ​മ​ർ​ജ്യോ​തി​യി​ൽ സൂ​ക്ഷി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. സു​നാം ഉ​ദ്ധം സിം​ഗ് ന​ഗ​ർ എ​ന്നാ​ണ് ഈ ​ഗ്രാ​മം ഇ​ന്ന് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

1899 ഡി​സം​ബ​ർ 26 നു ​ജ​നി​ച്ച ഈ ​ധീ​ര​പോ​രാ​ളി​യു​ടെ പി​താ​വ് സ​ർ​ദാ​ർ തെ​ഹ​ൽ സിം​ഗ് പ​ഞ്ചാ​ബി​ലെ ഉ​പ്പ​ലി​യി​ൽ റെ​യി​ൽ​വെ ഗേ​റ്റ് കീ​പ്പ​റാ​യി​രു​ന്നു. നാ​ലാം വ​യ​സി​ൽ മാ​താ​പി​താ​ക്ക​ളെ ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ഉ​ദ്ധം സിം​ഗി​നെ​യും ജേ​ഷ്ഠ​ൻ മു​ക്താ സിം​ഗി​നെ​യും അ​മൃ​ത്സ​റി​ലു​ള്ള ഖാ​ൽ​സ അ​നാ​ഥാ​ല​യം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ജാ​ലി​യ​ൻ വാ​ലാ​ബാ​ഗ് സ​മ്മേ​ള​ന മൈ​താ​നി​യി​ൽ കു​ടി​വെ​ള്ളം വി​ത​ര​ണം ചെ​യ്യാ​ൻ ഉ​ദ്ധം സിം​ഗും കൂ​ട്ടു​കാ​രും നി​യോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്.

പ​ഞ്ചാ​ബി​ലെ സം​ഗ്രൂ​ർ ജി​ല്ല​യി​ലെ സു​നാം എ​ന്ന ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലേ​ക്ക് പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന പ്ര​ധാ​ന റോ​ഡി​ൽ തോ​ക്ക് കൈ​യ്യി​ലേ​ന്തി മു​ന്നോ​ട്ട് കു​തി​ക്കു​ന്ന ഉ​ദ്ധം സിംഗി​ന്‍റെ പൂ​ർ​ണ്ണ​കാ​യ പ്ര​തി​മ​യു​ണ്ട്. അ​ദ്ദേ​ഹം ജ​നി​ച്ച ഒ​റ്റ​മു​റി വീ​ട് ഇ​ന്ന് ഒ​രു ചെ​റി​യ മ്യൂ​സി​യ​മാ​ണ്. ഭി​ത്തി​യി​ൽ നി​റ​യെ വീ​രോ​ചി​ത ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്‍റെ നാ​ൾ​വ​ഴി ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും കു​റി​പ്പു​ക​ളും.

ഇം​ഗ്ല​ണ്ടി​ലെ വി​ചാ​ര​ണ​ക്കാ​ല​ത്തെ ഫോ​ട്ടോ​ക​ളും വ​ധ​ശി​ക്ഷ​യുടെ വി​ധി​പ്പ​ക​ർ​പ്പും ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന ഭൗ​തീ​ക ശ​രീ​രം അ​ട​ങ്ങി​യ പേ​ട​കം പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ഇ​ന്ദി​ര​ഗാ​ന്ധി​യും അ​ന്ന​ത്തെ പ്ര​സി​ഡ​ണ്ട് ഗ്യാ​നി സെ​യി​ൽ സിം​ഗും ചേ​ർ​ന്ന് ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങു​ന്ന ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും ഡ​യ​റിക്കു​റി​പ്പു​ക​ളും എ​ല്ലാം ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്.