ചെ​ഗു​വേ​ര​യു​ടെ വി​പ്ലവ സ്മ​ര​ണക​ളി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യെ​ന്ന ഓ​ർ​മ

ഒ​രു പ​ക്ഷേ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ, പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ ഏ​റ്റ​വും അ​ധി​കം ആ​ഘോ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടു​ള്ള ഒ​രു വി​പ്ല നേ​താ​വി​ന്‍റെ പേ​രാ​ണ് ഏ​ണ​സ്റ്റോ ചെ​ഗു​വേ​ര. അ​ര നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലേ​റെ കാ​ലം മു​ൻ​പ് ക്യൂ​ബ​യു​ടെ ഒൗ​ദ്യോ​ഗി​ക പ്ര​തി​നി​ധി​യാ​യി ചെ​ഗു​വേ​ര ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ എ​ത്തി മ​ട​ങ്ങി​യ​ത് ഒ​ട്ടേ​റെ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ ബാ​ക്കി നി​ർ​ത്തി​യാ​യി​രു​ന്നു. ക്യൂ​ബ​ൻ വി​പ്ല​വ നാ​യ​ക​ൻ ഏ​ണ​സ്റ്റോ ചെഗു​വേ​ര ത​ന്‍റെ ഇ​ന്ത്യ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ൽ ഇ​ങ്ങ​നെ കു​റി​ച്ചി​ട്ടു: ’’ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് കൊ​ളോ​ണി​യ​ലി​സ​ത്തി​ന​തി​രേ ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രു​ടെ ഒ​ത്തൊ​രു​മി​ച്ചു​ള്ള സ​മാ​ധാ​ന​പ​ര​മാ​യ പ്ര​തി​ഷേ​ധ​വും സ​മ​ര​ങ്ങ​ളും ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​രെ എ​ന്നേ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി ഇ​ന്ത്യ വി​ടാ​ൻ നി​ർ​ബ​ന്ധി​ത​രാ​ക്കി. 150 വ​ർ​ഷ​ക്കാ​ലം കൊ​ള്ള​യ​ടി​ച്ചു ന​ശി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടാ​ണ് ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ അ​വി​ടം വി​ട്ടു പോ​യ​ത്.’’
2007ൽ ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ എ​ക്സ്പ്ര​സ് ഗ്രൂ​പ്പി​ന്‍റെ ഹി​ന്ദി പ​ത്ര​മാ​യ ജ​ൻ​സ​ത്ത​യി​ൽ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് 1959ൽ ​ലാ​റ്റി​ൻ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ വി​പ്ല​വ നാ​യ​ക​ൻ ചെ ​ഗു​വേ​ര​യു​ടെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള കൂ​ടു​ത​ൽ വി​വ​ര​ങ്ങ​ൾ പു​തു​ത​ല​മു​റ​യു​ടെ മു​ന്നി​ലേ​ക്ക് വി​ശ​ദ​മാ​യി എ​ത്തു​ന്ന​ത്. പി​ന്നീ​ട് ഹി​മാ​ൽ സൗ​ത്ത് ഏ​ഷ്യ​ൻ മാ​സി​ക​യി​ൽ എ ​റോ​വിം​ഗ് റ​വ​ല്യൂ​ഷ​ന​റി എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ജ​ൻ​സ​ത്ത​യു​ടെ എ​ഡി​റ്റ​റാ​യി​രു​ന്ന ഓം ​ത​ൻ​വി ചെ​ഗു​വേ​ര​യു​ടെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് വി​ശ​ദ​മാ​യ ഒ​രു ലേ​ഖ​ന​മെ​ഴു​തി.
സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യാ​ന​ന്ത​ര ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഒ​രു നി​ർ​ണാ​യ​ക അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്ത​ൽ ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ഓം ​ത​ൻ​വി​യു​ടെ ആ ​ലേ​ഖ​നം. ചെ​ഗു​വേ​ര​യു​ടെ ഇ​ന്ത്യാ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന വേ​ള​യി​ലു​ള്ള അ​പൂ​ർ​വ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും പ​ത്ര ക​ട്ടിം​ഗു​ക​ളും ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ വ​ള​രെ വി​ശാ​ല​മാ​യ ഒ​രോ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ൽ കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു ആ ​ലേ​ഖ​നം. സ​ത്യ​ത്തി​ൽ ചെ​ഗു​വേ​ര​യു​ടെ ഇ​ന്ത്യ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് രാ​ഷ്ട്രീ​യ ക​ക്ഷി​ക​ളും ബു​ദ്ധി​ജീ​വി കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളും മ​റ​ന്നു തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന ഒ​രു കാ​ല​ത്താ​യി​രു​ന്നു ഓം ​ത​ൻ​വി​യു​ടെ ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ൽ ഉ​ണ്ടാ​കു​ന്ന​ത്.
മാ​ഡ്രി​ഡി​ൽ ത​ന്‍റെ 31-ാം ജ​ൻ​മ​ദി​നം ആ​ഘോ​ഷി​ച്ചശേ​ഷം കെ​യ്റോ വ​ഴി​യാ​ണ് ചെ​ഗു​വേ​ര ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ച​ത്. 1959 ജൂ​ണ്‍ 30ന് ​ഡ​ൽ​ഹി പാ​ലം വി​മാ​ന​ത്താ​വ​ള​ത്തി​ൽ ചെ​ഗു​വേ​ര​യും സ​ഹ​ചാ​രി​ക​ളും വി​മാ​നം ഇ​റ​ങ്ങി. അ​ന്ന് പു​തി​യ​താ​യി പ​ണി​ക​ഴി​പ്പി​ച്ച അ​ശോ​ക ഹോ​ട്ട​ലി​ൽ ആ​യി​രു​ന്നു താ​മ​സം. ക്യൂ​ബ​ൻ ഏ​കാ​ധി​പ​തി​യാ​യി​രു​ന്ന ബാ​റ്റി​സ്റ്റ​യെ വി​പ്ല​വ​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​ട്ടി​മ​റി​ച്ച് ഫി​ദ​ൽ കാ​സ്ട്രോ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​തും അ​തേ വ​ർ​ഷം ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. തൊ​ട്ടു പി​ന്നാ​ലെ​യാ​ണ് കാ​സ്ട്രോ ചെ​ഗു​വേ​ര​യെ​യും സം​ഘ​ത്തെ​യും ഏ​ഷ്യ, ആ​ഫ്രി​ക്ക, യൂ​റോ​പ്പ് സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കാ​യി ക്യൂ​ബ​യു​ടെ ദേ​ശീ​യ നേ​താ​വ് എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ അ​യ​ച്ച​ത്. പു​തി​യ​താ​യി അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ എ​ത്തി​യ ത​ന്‍റെ സ​ർ​ക്കാ​രി​ന് ലോ​ക രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി സൗ​ഹൃ​ദ സ​മാ​ന​മാ​യ ബ​ന്ധ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ക എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു കാ​സ്ട്രോ​യു​ടെ ല​ക്ഷ്യം.
പാ​ലം വി​മാ​ന​ത്താ​വ​ള​ത്തി​ൽ എ​ത്തി​യ ചെ​ഗു​വേ​ര​യെ​യും സം​ഘ​ത്തെ​യും അ​ന്നു കേ​ന്ദ്ര വി​ദേ​ശ​കാ​ര്യ മ​ന്ത്രാ​ല​യ​ത്തി​ലെ ഡെ​പ്യൂ​ട്ടി ചീ​ഫ് ഓ​ഫ് പ്രോ​ട്ടോ​ക്കോ​ൾ ആ​യി​രു​ന്ന ഡി.​എ​സ്. ഖോ​സ്‌ല സ്വീ​ക​രി​ച്ചു. ഒ​രു ഗ​ണി​ത​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ൻ, സാ​ന്പ​ത്തി​ക വി​ദ​ഗ്ധ​ൻ, ഒ​രു പാ​ർ​ട്ടി പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ൻ, വി​പ്ല​വ സൈ​ന്യ​ത്തി​ലെ ക്യാ​പ്റ്റ​ൻ, പി​ന്നെ ഒ​രേ​യൊ​രു ബോ​ഡി​ഗാ​ർ​ഡും മാ​ത്ര​മാ​ണ് ചെ​ഗു​വേ​ര​യ്ക്കൊ​പ്പം അ​ന്നെ​ത്തി​യ​ത്. ഇ​യാ​ളെ പി​ന്നീ​ട് അ​തൃ​പ്തി​യോ​ടെ ചെ ​തി​രി​ച്ച​യ​ച്ചു.
ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ എ​ത്തി​യ ചെ​ഗു​വേ​ര പി​റ്റേ​ന്നുത​ന്നെ തീ​ൻ​മൂ​ർ​ത്തി ഭ​വ​നി​ലെ​ത്തി പ്ര​ഥ​മ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്റു​വു​മാ​യി കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച ന​ട​ത്തി. നെ​ഹ്റു ചെ​ഗു​വേ​ര​യ്ക്ക് ഗൂ​ർ​ഖ​ക​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന ഖു​ക്രി എ​ന്ന ക​ത്തി​യാ​ണ് സ​മ്മാ​നി​ച്ച​ത്. ചെ​ഗു​വ​രേ​യാ​ക​ട്ടെ ക്യൂ​ബ​യി​ൽ നി​ന്നു​ള്ള വി​ശേ​ഷ​പ്പെ​ട്ട സി​ഗാ​റു​ക​ളും നെ​ഹ്റു​വി​ന് സ​മ്മാ​നി​ച്ചു.
നെ​ഹ്റു​വു​മാ​യു​ള്ള കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ത​ന്‍റെ റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ൽ ചെ​ഗു​വേ​ര ഇ​ങ്ങ​നെ എ​ഴു​തി: “ഒ​രു മു​ത്ത​ച്ഛ​നെ​പ്പോ​ലെ അ​ങ്ങേ​യ​റ്റം പ​രി​ചി​ത ഭാ​വ​ത്തി​ലാ​ണ് നെ​ഹ്റു ഞ​ങ്ങ​ളെ സ്വീ​ക​രി​ച്ച​ത്. ക്യൂ​ബ​ൻ ജ​ന​ത​യു​ടെ നി​ശ്ച​യ​ദാ​ർ​ഢ്യ​ത്തെ​യും പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങ​ളെ​യും അ​ഭി​ന​ന്ദി​ക്കു​ക​യും അ​തി​ലേ​ക്കു ന​യി​ച്ച ജീ​വി​ത സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളെ അ​ദ്ദേ​ഹം അ​തീ​വ ക​രു​ണ​യോ​ടെ സ്മ​രി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.’’
അ​ഞ്ചു ദി​വ​സ​ത്തെ ഇ​ന്ത്യാ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​നി​ടെ ഓ​ൾ ഇ​ന്ത്യ റേ​ഡി​യോ​യി​ലെ കെ.​പി. ഭാ​നു​മ​തി ചെ​ഗു​വേ​ര​യു​മാ​യി സു​ദീ​ർ​ഘ​മാ​യ ഒ​രു അ​ഭി​മു​ഖ​വും ന​ട​ത്തി. അ​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ൽ ചെ​ഗു​വേ​ര​യോ​ട് ഭാ​നു​മ​തി ഇ​ങ്ങ​നെ ചോ​ദി​ച്ചു: നി​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ആ​ണെ​ന്ന് പ​റ​യു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ത​ത്വ​ശാ​സ്ത്രം വി​വി​ധ മ​ത​വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ൾ മു​റു​കെ പി​ടി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു സ​മൂ​ഹ​ത്തെ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​മോ ?
ചെ​ഗു​വേ​ര​യു​ടെ മ​റു​പ​ടി: ഞാ​ൻ എ​ന്നെ ഒ​രു ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് എ​ന്ന് സ്വ​യം വി​ളി​ക്കി​ല്ല. ഒ​രു ക​ത്തോ​ലി​ക്ക​നാ​യി​ട്ടാ​ണ് ഞാ​ൻ ജ​നി​ച്ച​ത്. ഒ​രു ക​ത്തോ​ലി​ക്ക​ൻ സ​മ​ത്വ​ത്തി​ലും ചൂ​ഷ​ക​രി​ൽ നി​ന്നു​ള്ള സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ലും വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. ഞാ​ൻ വി​ശ​പ്പ് അ​നു​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടും ക​ണ്ടി​ട്ടു​മു​ണ്ട്. ദാ​രി​ദ്ര്യവും ക​ഷ്ട​ത​ക​ളും രോ​ഗ​വും തൊ​ഴി​ലി​ല്ലാ​യ്മ​യും എ​ല്ലാ​മെ​ല്ലാം ലാ​റ്റി​ന​മേ​രി​ക്ക​യി​ൽ ക​ണ്ടു. ഇ​തു ത​ന്നെ​യാ​ണ് ക്യൂ​ബ​യി​ലും വി​യ​റ്റ്നാ​മി​ലും ആ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലും ക​ണ്ട​ത്. മ​നു​ഷ്യ​ന്‍റെ വി​ശ​പ്പി​ൽ നി​ന്നാ​ണ് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന് വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള ത്വ​ര ഉ​ണ​രു​ന്ന​ത്. മാ​ർ​ക്സി​സ്റ്റ്, ലെ​നി​നി​സ്റ്റ് സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ളി​ൽ ഈ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് വി​ര​ൽ ചൂ​ണ്ടു​ന്ന നി​ര​വ​ധി പാ​ഠ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. പ്രാ​യോ​ഗി​ക വി​പ്ല​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​ജ​യ​ങ്ങ​ൾ മാ​ർ​ക്സ് വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​താ​ണ്.
ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ത​ന്നെ ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് അ​തി​ന്‍റേതാ​യ പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ​ല്ലോ ഈ ​രാ​ജ്യ​വും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ം നേ​ടി​യ​ത്. നി​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഗാ​ന്ധി​ജി​യും വ​ലി​യൊ​രു ദാ​ർ​ശ​നിക പാ​ര​ന്പ​ര്യ​വും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ലാ​റ്റി​ന​മേ​രി​ക്ക​യി​ലെ സ്ഥി​തി അ​താ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.
ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ത് ര​ണ്ടും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ വ​ഴി​യും മ​ന​സ്ഥി​തി​യും മ​റ്റൊ​രു വ​ഴി​ക്കു വി​ക​സി​ച്ച​ത്. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽനി​ന്ന് ത​ന്‍റെ അ​മ്മ​യ്ക്ക് എ​ഴു​തി​യ ക​ത്തി​ൽ ചെ​ഗു​വേ​ര ഇ​ങ്ങ​നെ കു​റി​ച്ചു:
എ​നി​ക്ക് വീ​ടി​ല്ല. ഭാ​ര്യ​യും കു​ട്ടി​ക​ളു​മി​ല്ല. മാ​താ​പി​താ​ക്ക​ളും സ​ഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളും ഇ​ല്ല. എ​ന്‍റെ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളെ​ന്നാ​ൽ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മാ​യി ഞാ​ൻ ചെ​യ​്ത​തൊ​ക്കെ​യും ഇ​പ്പോ​ൾ ചെ​യ്തുകൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തും ശ​രി​യെ​ന്നു ക​രു​തു​ന്ന​വ​രാ​ണ്. ആ​ന്ത​രിക​മാ​യ ഒ​രു ക​രു​ത്തി​ന് പു​റ​മേ ഇ​പ്പോ​ഴെ​നി​ക്ക് മ​റ്റെ​ന്തോ കൂ​ടി തോ​ന്നു​ന്നു​ണ്ട്. മ​റ്റു​ള്ള​വ​രി​ലേ​ക്ക് ക​രു​ത്തു പ​ക​രാ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്ന​താ​യും അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്നു. എ​ന്‍റെ​ ഈ വ​ലി​യ ദൗ​ത്യം എ​ല്ലാ ഭ​യ​ങ്ങ​ളെ​യും എ​ന്നി​ൽ നി​ന്ന് അ​ഴി​ച്ചു ക​ള​യു​ന്നു. എ​ന്തുകൊ​ണ്ടാ​ണ് ഇ​ങ്ങ​നെ എ​ഴു​തു​ന്ന​തെ​ന്ന് എ​നി​ക്ക​റി​യി​ല്ല. ഒ​രു പ​ക്ഷേ അ​ലൈ​ഡ​യെ (മ​ക​ൾ) കാ​ണാ​നു​ള്ള തീ​വ്ര​മാ​യ ആ​ഗ്ര​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ പു​റ​ത്താ​യി​രി​ക്കും. അ​ത​ങ്ങ​നെ ത​ന്നെ ക​രു​തൂ. ഈ ​എ​ഴു​ത്ത് എ​ഴു​തു​ന്ന​ത് എ​ന്‍റെ പി​തൃ​ഭൂ​മി​യി​ൽ നി​ന്നും പ്രീ​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​രി​ൽ നി​ന്നും അ​ക​ലെ കാ​റ്റ് വീ​ശു​ന്ന ഒ​രു രാ​ത്രി​യി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ആ​കാ​ശ​ത്തി​ന് കീ​ഴി​ലി​രു​ന്നാ​ണ്.
എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കും എ​ന്‍റെ ആ​ലിം​ഗ​ന​ങ്ങ​ൾ
ഏ​ണ​സ്റ്റോ.

ചെ​ഗു​വേ​ര​യു​ടെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന വി​വ​രം പ​റ​ഞ്ഞ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്പോ​ൾ ര​സ​ക​ര​മാ​യ ഒ​രേ​ട് കൂ​ടി ബാ​ക്കി​യു​ണ്ട്. ചു​രു​ങ്ങി​യ ദി​വ​സ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ ശീ​ർ​ഷാ​സ​നം അ​ഭ്യ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ചി​ലി​യ​ൻ അം​ബാ​സി​ഡ​റു​ടെ വ​സ​തി​യി​ൽ തി​ര​ക്കി​ട്ട ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ ന​ട​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ടെ ചെ​ഗു​വേ​ര ചാ​ടി എ​ഴു​ന്നേ​റ്റ് ത​ല​കു​ത്തി കാ​ലു​ക​ൾ ആ​കാ​ശ​ത്തേ​ക്ക് നീ​ട്ടി ശീ​ർ​ഷാ​സ​ന​ത്തി​ൽ നി​ന്നു.

സെബി മാത്യു