ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്ത് അ​ങ്ങ​നെ​യും ഒ​രു മ്യൂ​സി​യം

വി​വി​ധ കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി 50 രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ലി​രു​ന്ന ശൗ​ചാ​ല​യ മാ​തൃക​ക​ളാ​ണ് ഇ​വി​ടെ​യു​ള്ള​ത്. ബി​സി 3000 മു​ത​ൽ ഇ​രു​പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ട് വ​രെ​യു​ള്ള ടോ​യ്‌ലറ്റു​ക​ൾ ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട് എ​ന്ന് പ​റ​യു​ന്പോ​ഴാ​ണ് ഇ​തു​വ​രെ​യു​ള്ള അ​യ്യേ എ​ന്ന ഭാ​വം മാ​റി അ​ത്ഭു​ത​ത്തി​ലേ​ക്ക് വ​ഴി​മാ​റു​ക​യു​ള്ളൂ.

ഇ​തു പോ​ലൊ​രു മ്യൂ​സി​യം ലോ​ക​ത്ത് മ​റ്റൊ​രി​ട​ത്തും ഇ​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ് ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലെ ടോ​യ്‌​ല​റ്റ് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന്‍റെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത. ശൗ​ചാ​ല​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ച​രി​ത്രം പ​റ​യു​ന്ന ഇ​വി​ടെ വി​വി​ധ കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ മ​നു​ഷ്യ​ജീ​വി​ത ശൈ​ലി​ക​ളു​ടെ ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ സാം​സ്കാ​രി​ക മു​ദ്ര​ക​ളാ​ക്കി സൂ​ക്ഷി​ച്ചു വ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. സു​ല​ഭ് ഇ​ന്‍റ​ർ​നാ​ഷ​ണ​ൽ മ്യൂ​സി​യം ഓ​ഫ് ടോ​യ്‌​ല​റ്റ്സ് എ​ന്നാ​ണ് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന്‍റെ പേ​ര്.
പു​രാ​ത​ന​കാ​ലം, മ​ധ്യ​കാ​ലം, ആ​ധു​നി​ക കാ​ലം എ​ന്നീ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ലി​രു​ന്ന ശൗ​ചാ​ല​യ മാ​തൃ​ക​ക​ളാ​ണ് ഇ​വി​ടെ​യു​ള്ള​ത്.

ഡ​ൽ​ഹി മ​ഹാ​വീ​ർ എ​ൻ​ക്ലേ​വി​ൽ ഈ ​മ്യൂ​സി​യം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത് 1992ലാ​ണ്. സ​ർ​ക്കാ​രി​ത​ര സ​ന്ന​ദ്ധ സം​ഘ​ട​ന​യാ​യ സു​ല​ഭ് ഇ​ന്‍റ​ർ​നാ​ഷ​ണ​ൽ ആ​ണ് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന്‍റെ ന​ട​ത്തി​പ്പു​കാ​ർ. രാ​ജ്യ​ത്തൊ​ട്ടാ​കെ ശു​ചി​ത്വം പ്ര​ച​രി​പ്പി​ക്കു​കയെ​ന്ന ല​ക്ഷ്യ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് മ്യൂ​സി​യം സ​ജ്ജീ​ക​രി​ച്ചു പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത്. എ​ല്ലാ വീ​ടു​ക​ളി​ലും ടോ​യ്‌​ല​റ്റ് എ​ന്ന ല​ക്ഷ്യ​ത്തോ​ടെ പ്ര​ചാ​ര​ണം ന​ട​ത്തു​ന്ന സു​ല​ഭ് ഇ​ന്‍റ​ർ​നാ​ഷ​ണ​ലി​ന്‍റെ അ​മ​ര​ക്കാ​ര​ൻ ഡോ. ​ബി​ന്ദേ​ശ്വ​ർ പ​ഥ​ക് ആ​ണ് ടോ​യ്‌​ല​റ്റ് മ്യൂ​സി​യം എ​ന്ന ആ​ശ​യ​ത്തി​ന്‍റെ​യും ആ​വി​ഷ്കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ​യും പി​ന്നി​ൽ.

വി​വി​ധ കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി 50 രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ലി​രു​ന്ന ശൗ​ചാ​ല​യ മാ​തൃ​ക​ക​ളാ​ണ് ഇ​വി​ടെ​യു​ള്ള​ത്. ബി​സി 3000 മു​ത​ൽ ഇ​രു​പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ട് വ​രെ​യു​ള്ള ടോ​യ്‌​ല​റ്റു​ക​ൾ ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട് എ​ന്ന് പ​റ​യു​ന്പോ​ഴാ​ണ് ഇ​തു​വ​രെ​യു​ള്ള അ​യ്യേ എ​ന്ന ഭാ​വം മാ​റി അ​ത്ഭു​ത​ത്തി​ലേ​ക്ക് വ​ഴി​മാ​റു​ക​യു​ള്ളൂ.

ഓ​രോ ടോ​യ്‌​ല​റ്റിനോടും ചേ​ർ​ന്ന് അ​ക്കാ​ല​ത്തെ ജ​ന​ത​യു​ടെ സം​സ്കാ​ര​വും ജീ​വി​ത രീ​തി​ക​ളും ച​രി​ത്ര​വും ഹ്ര​സ്വ​മാ​യി വി​വ​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. മ​ധ്യ​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ടോ​യ്‌​ല​റ്റു​ക​ൾ​ക്ക് നി​ധി കും​ഭ​ത്തി​ന്‍റെ രൂ​പ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ത്ത​ര​ത്തി​ലൊ​ന്ന് ഇ​വി​ടെ പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ജോ​ർ​ജ് അ​ഞ്ചാ​മ​ൻ രാ​ജാ​വ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന ക​മ്മോ​ഡി​ന്‍റെ മാ​തൃ​ക​യു​മു​ണ്ട്. പ​ല കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന സ്വ​ർ​ണം കൊ​ണ്ടും വെ​ള്ളി കൊ​ണ്ടു​മു​ള്ള ക​മ്മോ​ഡു​ക​ളു​മു​ണ്ട്.

സി​ന്ധൂ​ന​ദീ​ത​ട സം​സ്കാ​ര കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ശു​ചി​ത്വ​ത്തി​നും ശൗ​ചാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ഏ​റെ പ്ര​ധാ​ന്യം ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്നു എ​ന്നാ​ണ് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലെ ക്യു​റേ​റ്റ​ർ ആ​യ ബി. ​ഝാ പ​റ​യു​ന്ന​ത്. 4,500 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ മു​ൻ​പ് പ്ര​ചാ​ര​ത്തി​ലി​രു​ന്ന ഒ​രു ശൗ​ചാ​ല​യ മാ​തൃ​ക ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ വി​വ​ര​ണം. ബി​സി 2,500 കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ പ​ല വീ​ടു​ക​ളോ​ടു ചേ​ർ​ന്നും ജ​ല​സേ​ച​ന സൗ​ക​ര്യ​മു​ള്ള ടോ​യ്‌​ല​റ്റു​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ത് പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ക​ളി​മ​ണ്ണി​ൽ ചു​ട്ടെ​ടു​ത്ത കു​ഴ​ലു​ക​ൾ വ​ഴി ബ​ന്ധി​ച്ചി​രു​ന്നു. സി​ന്ധു​ന​ദീ​ത​ട സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്‍റെ അ​ന്ത്യ​ത്തോ​ടെ ശൗ​ചാ​ല​യ സം​സ്കാ​രം​ത​ന്നെ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ നി​ന്ന് അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​യി എ​ന്നാ​ണ് ഝാ ​പ​റ​യു​ന്ന​ത്. എ​ഡി 1145ൽ ​പ്ര​ചാ​ര​ത്തി​ലി​രു​ന്ന ഒ​രു ക​മ്മോ​ഡി​ന്‍റെ മാ​തൃ​ക​യും അ​ദ്ദേ​ഹം ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി.

എ​ഡി 500 മു​ത​ൽ 1500 വ​രെ വൃ​ത്തി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ മ​നു​ഷ്യ​ന്‍റെ ഇ​രു​ണ്ട യു​ഗ​മെ​ന്നാ​ണ് വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​ക്കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും കോ​ട്ട​ക​ളി​ലും മ​നു​ഷ്യ വി​സ​ർ​ജ്യം തു​റ​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്ത് വ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് പ​തി​ക്കു​ന്ന വി​ധ​മാ​ണ് ശൗ​ചാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ സ​ജ്ജീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ജ​യ്സാ​ൽ​മീ​ർ ഉ​ൾ​പ്പ​ടെ​യു​ള്ള സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലെ കോ​ട്ട​ക​ൾ ഇ​ക്കാ​ല​ത്തി​ന്‍റെ നേ​ർ​സാ​ക്ഷ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ്. മ​ധ്യ​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഫ്രാ​ൻ​സി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ലി​രു​ന്ന ഒ​രു ക​മ്മോ​ഡി​ന്‍റെ രൂ​പം ത​ന്നെ പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന്‍റേ​താ​ണ്. അ​റി​വി​ന്‍റെ പ്രാ​ധാ​ന്യം ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ക്കു​ക ആ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്ക​ണം ല​ക്ഷ്യം.

ഇ​രു​ണ്ട കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന് ശേ​ഷം പ​തി​നാ​റാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലാ​ണ് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ശൗ​ചാ​ല​യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് വൃ​ത്തി​യു​ടെ മാ​തൃ​ക ക​ട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​ത്. പ​തി​നെ​ട്ടാം നൂ​റ്റാ​ണ്ട് മു​ത​ൽ വാ​ൽ​വ് ഫ്ള​ഷ് സം​വി​ധാ​ന​മു​ള്ള വാ​ട്ട​ർ ക്ലോ​സ​റ്റു​ക​ൾ പ്ര​ചാ​ര​ത്തി​ലാ​യി. മ​നു​ഷ്യ​ൻ ഭൂ​മി​യി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച ടോ​യ്‌​ല​റ്റു​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം ത​ന്നെ സ്പേ​സ് ക്രാ​ഫ്റ്റു​ക​ളി​ലും സ​ബ് മ​റൈ​നു​ക​ളി​ലും ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന ടോ​യ്‌​ല​റ്റു​ക​ളും ഈ ​മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

സെബി മാത്യു